اقتصاد امریکا جان می گیرد.

فردا آمار رسمی رشد اقتصادی امریکا در سه ماهه سوم سال قبل منتشر خواهد شد و به حدس اقتصاددانان رشدی در حدود 5% را نشان خواهد داد که رشدی بالا برای اقتصادی توسعه یافته است. از همین الان باید انتظار داشت که بازارها جان تازه ای بگیرند. البته این رشد تا حدودی رشدی بدون توانایی ایجاد شغل جدید است. اشتغال در زمان رکود معمولا بعد از رشد سریع اتفاق می افتد. بنابراین نباید انتظار کاهش شدید نرخ بیکاری را در کوتاه مدت داشت.
پ.ن. رشد اقتصادی اعلام شد و این رشد برابر با 5.7 درصد است که از پیش بینی بالاتر بود.

مغز شما چگونه تصمیم می گیرد؟

اول به این تجربه آزمایشگاهی که در دانشگاه استنفورد و توسط پروفسور بابا شیو (Baba Shiv) انجام شده توجه کنید:

در این تجربه آزمایشگاهی، افرادی را به صورت جداگانه در داخل یک اتاق می گذارند. به هر نفر یک عدد داده می شود که آنرا حفظ کند. به یک گروه افراد یک عدد دو رقمی و به گروهی دیگر یک عدد هفت رقمی داده می شود و به فرد گفته می شود که از داخل یک راهرو عبور کرده و به اتاقی دیگر برود و در آنجا عدد را بازگو کند. چیزی که به افراد گفته نمی شود این است که در حالی که در داخل راهرو به سمت اتاق دیگر می روند فردی به سراغ آنها خواهد آمد و این فرد به آنها خوراکی تعارف می کند. به فرد (در داخل راهرو) گفته می شود که بین یک کیک شکلاتی (خوراکی که در امریکا چاق کننده در نظر گرفته می شود) و یک بسته میوه (یک بشقاب از بریده های میوه) یکی را انتخاب کند. نکته جالب اینجاست که گروهی که قرار بوده عدد 7 رقمی را حفظ کند به نسبت دو برابر گروه دیگر کیک شکلاتی را انتخاب می کند (تفاوت از نظر آماری بسیار معنی دار بوده است). چرا؟

فرضیه این است که مغز ماهیت دوگانه ای دارد. یک ماهیت، ماهیت احساسی است. و یک ماهیت، ماهیت عقلی و استدلالی است. قسمتی از مغز که مربوط به ماهیت استدلالی است در پشت پیشانی قرار دارد و
prefrontal cortex
نامیده می شود. در حالت عادی، وقتی که به شما انتخابی بین کیک شکلاتی و یک بسته میوه داده می شود، در مغز شما درگیری بین قسمتهایی که ماهیت احساسی و ماهیت استدلالی دارند رخ می دهد. قسمت عقلانی مغز به شما می گوید که کیک شکلاتی بد است و باید از آن پرهیز کنید و قسمت احساسی شما را به خوردن شیرینی دعوت می کند. حال اگر قسمت استدلالی مغز مشغول محاسبه (در اینجا مشغول حفظ کردن عدد 7 رقمی) باشد، قسمت احساسی غلبه می کند و شما به احتمال زیادتر کیک را انتخاب خواهید کرد.

شرح مفصل تر این تجربه در کتابی به نام
How We Decide
آمده است.

دولت سری

این سیکرت بازی دولت هم با اعصاب ما بازی می کند. برنامه پنج ساله می دهد، هیچکس نمی داند داخلش چیست. طرح یارانه اش را هم با خوشه بازی شروع کرده که هیچ کس نمی داند دقیقا چیست. به نظر می رسد که دولت ترجیح می دهد که طرح هایش (حتی به قیمت شکست) مورد هیچ انتقادی قرار نگیرد. آقایان به نبوغ نداشته خودشان می نازند و بقیه را هم به هیچ حساب می کنند. بقیه هم همه 7 میلیارد نفر مردم دنیا هستند منهای عده واقعا قلیلی در دولت. من شک دارم که بدنه کارشناسی دولت هم (کارشناسان واقعی را می گویم نه امثال مشایی را) از ماجراهای اقتصادی دولت با خبر باشد.

پ.ن. دولت به زودی می فهمد که این خوشه بازی ها هزینه هم دارد.

چرا هواپیماهای ایران سقوط می کنند؟

سقوط هواپیماهای ایران بیش از هر چیز دیگری به تحریم امریکا نسبت داده شده است که به نظر من فقط قسمت کوچکی از داستان است. در ایران حوادث قسمتی از زندگی ماست. آیا می شود حوادث متعدد در راه آهن را هم به تحریم امریکا نسبت داد؟ به نظر من جواب منفی است. علت حوادث ایران بیش از هر چیزی (و این فقط حدس من است و باید روی این مطلب مطالعه علمی جدی تری صورت گیرد) ریشه در مسئولیت گریزی و سهل انگاری در محیط کار دارد. در شرکتهای دولتی مثل راه آهن و هواپیمایی ایران (به غیر از عده قلیلی) اکثر مدیران سیاسی و ناکارآمد، و کارمندانشان هم کارگریزند. باید بر ایمنی و کیفیت خدمات خودشان نظارت کنند که (به همین سادگی) نمی کنند.

ممکن است که یک دلیل دیگر هم باعث این حوادث بشود و آن ساختار شرکت های خصوصی هواپیمایی ایران است. توجه به این نکته لازم است که تعداد حوادث مربوط به هواپیماهای شرکت های خصوصی ایران با توجه به تعداد بسیار کم هواپیماهای به خدمت گرفته شده توسط این شرکتها بسیار بالاست. دلیلش احتمالا این است که این شرکتها فقط به سود اهمیت می دهند و با توجه به رقابتی بودن بازار مسافرت هوایی در ایران، سوددهی تنها وقتی ممکن می شود که یک شرکت هواپیمایی، هواپیماهای خارج از رده و کهنه خارجی را به قیمت ارزان اجاره کند و تا آنجا که می تواند تعمیرات لازم را به تاخیر بیاندازد. این مکانیزم، هواپیماهای شرکت های خصوصی ایران را به تابوتهای پرنده تبدیل کرده است.

پ. ن. 1. سوال این است که چند هواپیمای دیگر باید سقوط کند و چند حادثه قطار دیگر باید رخ دهد که وزیر راه برکنار شود؟

پ. ن. 2. اگر به آمار سفارش های توپولف 204 توجه کنید می بینید که تنها سفارش دهنده عمده هواپیماهای توپولف 204 ایران است.

پ. ن. 3. این یادداشت خیلی علمی نیست، بیشتر حالت حدس و گمان دارد. برای پی بردن به علت حوادث متعدد در ایران نیاز به مطالعه موردی حوادث (همراه با مطالعه قوانین و ساختارهای و تشکیلات اداری و ...) است که من تخصص و منابع انجام این کار را به طور واضح ندارم.

رتبه کشورها در کمک های انساندوستانه

آمار همیشه گویاست و این هم آمار رتبه کشورها در کمک های انساندوستانه. تصویر از مرکز توسعه جهانی.

نسل رسانه یا Generation Media

بنیاد خانوادگی کایزر نتایج تحقیقاتی رو منتشر کرده که نشون می ده بچه های بین 8 تا 18 سال 7 ساعت و 38 دقیقه در روز رو با نوعی رسانه (تلویزیون، موبایل، گیم الکترونیکی، آی پاد ...) می گذرونند که 90 دقیقه از میزان 5 سال پیشش بیشتر هست.
اونهایی که با رسانه بیشتر سر و کار دارند عملکرد بدتری در مدرسه دارند و بچه های خانواده هایی که وقت کمتری رو با بچه ها صرف می کنند بیشتر مشغول با رسانه ها هستند (یا شاید هم برعکسش درست باشه.)

خوک شاد و آدم ناراضی

امروز یک سوال خیلی جالب و در عین حال یه جوری فلسفی خوندم: شما دوست دارید که یک خوک شاد و راضی از اوضاع باشید یا یک آدم ناراضی و ناشاد؟

این سوال از جان استوارت میل هست.

دارم به جواب فکر می کنم...

هائیتی، هائیتی

کشور هائیتی فقیرترین کشور قاره امریکاست. بیش از ده هزار نهاد کمک کننده و خیریه در هائیتی حضور دارند (آمار قبل از زلزله). بیل کلینتون مامور رسمی سازمان ملل در کمک به هائیتی است ... و سرانه کمک به هائیتی یکی از بالاترین ها در جهان است... یکی از دلایل حضور گسترده این همه نهاد و این همه کمک نزدیکی به امریکاست. توزیع این همه کمک، و این همه پروژه عمرانی خیریه اما، کمک عمده ای به کاهش فقر در هائیتی نکرده است.

در برابر هائیتی، چین را در نظر بگیرید. به طور تاریخی، چین کمک های بسیار کمی برای کاهش فقر از خارج دریافت کرده است. چین اما، یکی از موفقترین تجربه های تاریخی در کاهش فقر به شمار می آید. مقاله ای میخواندم که در آن کاهش فقر در چین را به طور عمده به کاهش مالیات بر کشاورزان و تعدیل قیمت های کالاهای کشاورزی نسبت می داد. گر چه و مطمئنا، کاهش مالیات بر کشاورزان بدون رشد بخش های دیگر اقتصاد ممکن نیست. اگر کسی رشد اقتصادی چین را عامل کاهش فقر بداند به بیراهه نرفته است.

نکته دیگر اینکه، در طرف دیگر جزیره ای که هائیتی در آن واقع شده است جمهوری دومینیکن است. تفاوت عملکرد اقتصادی این دو کشور که مردم آن از همه نظر شبیه اند بسیار شگفتی آفرین است. هر کس که فقر مطالعه می کند باید نظری به هائیتی به عنوان کشوری بیندازد که این همه مبارزه با فقر در آن با شکست مواجه شده است.

سرما و تکنیک کشاورزان فلوریدا برای مقابله با سرمازدگی میوه

این سرمای اخیر اینجا ما رو خونه نشین کرده. دیروز رفتیم که در کنار یه تالاب اینجا قدم بزنیم که من بیش از دو دقیقه دوام نیاوردم و پریدم و برگشتم داخل ماشین. سرما به ایالت فلوریدا هم که ایالتی همیشه بهاره رسیده. یه صنعت بزرگ این ایالت هم کاشت میوه است. کشاورزای فلوریدا، برای اینکه میوه هاشون رو از سرمازدگی حفظ کنن، روی اونها آب می پاشن. آب روی میوه در شب یخ می زنه و اون رو از سرمازدگی حفظ می کنه. در حقیقت یخ روی میوه اجازه نمی ده که دمای اون از یه حدی پائینتر بره. می گن که سرما میوه رو شیرین تر هم می کنه، چونکه میوه برای مقابله با سرما کمی شکر اضافه تولید می کنه. من این رو از تلویزیون شنیدم و راست و دروغش با ان بی سی.
اینم همینجوری.