سیاست جدید نفتی عربستان سعودی؟

قیمت نفت در روزهای اخیر کاهش یافته است و بسیاری از کارشناسان نفت و انرژی پیش بینی می کنند که قیمت باز هم کاهش خواهد یافت. دلیل اصلی کاهش قیمت، افزایش عمده تولید نفت در امریکاست. میزان افزایش تولید نفت در امریکا در سالیان اخیر از کل تولید نفت ایران بیشتر شده است. دلیلش هم تکنولوژی جدید فراکینگ است که برداشت نفت از منابع موسوم به رسوبی (شیل) را ممکن کرده است. در گذشته و در هنگام کاهش قیمت نفت، عربستان سعودی ، به همراه دیگر اعضای اوپک، مبادرت به کاهش تولید می کرده اند و این عربستان بوده است که معمولا بیشترین سهم کاهش تولید را داشته است. اما احتمالا سیاست کاهش تولید به منظور تثبیت قیمت نفت، از دستور کار عربستان خارج شده است. عربستان اولا حاضر نیست که سهم خود را در بازار از دست بدهد و ثانیا، با توجه به هزینه نهایی تولید نفت رسوبی در امریکا، که حدود هشتاد دلار است، شاید عربستان بخواهد که با کاهش قیمت نفت، انگیزه تولید بیشتر را از تولید کنندگان نفتی امریکا بگیرد. اگر چنین بشود، قیمت نفت احتمالا به حدود هشتاد دلار خواهد رسید. در این میان، ایران، و به دلیل تحریمها، اصلا اهرمی برای تغییر بازار انرژی در دست ندارد. 

مانعی سیاسی برای رسیدن به توافق هسته ای

مذاکرات هسته ای ایران و پنج + یک بسیار پیچیده شده است. از پیچیدگی این مذاکرات، حتی هنگامی که مذاکرات از پنج + یک به یک (امریکا) + پنج تبدیل شده، کاسته نشده است. یک مانع سیاسی بر سر مذاکرات (تا آنجایی که من می فهمم و البته فهم علوم سیاسی من محدود است) این است که در امریکا کسانی هستند (به خصوص کسانی که از موضع اسرائیل و نتانیاهو حمایت می کنند) که به هیچ وجه نمی خواهند مذاکرات به نتیجه برسد، حتی اگر ایران تمام تاسیسات هسته ای اش را نابود کند و دسترسی به تمام ایران را برای بازرسی محقق سازد. برداشت من این است که این افراد با هر گونه عملی که باعث کم شدن احتمال حمله نظامی به ایران باشد مخالفند. یا اینکه نمی خواهند موفقیتی در کارنامه سیاست خارجی اوباما ثبت شود. در ایران هم کسانی هستند، که واضحا طیف بسیار افراطی جناح اصول گرا را شامل می شوند، که با هر گونه توافق مخالفند حتی اگر پنج + یک موافق چرخیدن همه سانتریفوژها باشد، و همه فعالیت های هسته ای ایران را، فارغ از هدف غایی آن، به رسمیت بشناسد. در تصور من دو دلیل برای این مخالفت هست: یکی اینکه توافق ممکن است به موضع ضد امریکایی آقایان صدمه بزند، و دیگری اینکه توافق توسط رقیب سیاسی داخلی حاصل می شود که این از نظر سیاسی برایشان قابل قبول نیست.

پ.ن. مطلب خوب علی دادپی را هم در این زمینه بخوانید.