۱۳۸۹ مهر ۲۰, سه‌شنبه

هزینه فایده طرح انتقال آب به سمنان

"دولت ایران می گوید قصد دارد پروژه انتقال آب از دریای خزر به استان سمنان را برای مقابله با مشکل کم آبی در شمال شرق ایران به اجرا بگذارد." ..."150 میلیارد تومان اعتبار برای اجرای این طرح پیش بینی شده است. دولت می گوید براساس این طرح قرار است سالانه حداقل 500 میلیون متر مکعب آب خزر از طریق کانال و خطوط لوله به استان سمنان در حاشیه کویر لوت منتقل شود. قرار است آب خزر ابتدا به شهر دامغان و از آنجا به شاهرود و سمنان منتقل شود."...

سوال من اینه که آیا چنین طرحی باید اجرا بشه یا نه؟ البته قرار نیست کسی به حرف ما گوش بده. به هر حال حساب هزینه فایده سرانگشتی طرح بد نیست.

اول اجازه بدین فرض کنیم که هزینه همین 150 میلیارد تومن هست و نه بیشتر. اگه نرخ سود بانکی رو فقط 10% حساب کنید هزینه سرمایه طرح می شه به عبارت 15 میلیارد در سال. با استهلاک و اینها بگیریم 20 میلیارد در سال. قراره 500 میلیون متر مکعب آب منتقل بشه خرج سرمایه توی بهترین شرایط می شه: 20 میلیارد تقسیم بر 500 میلیون که می شه 40 تومن به ازاء هر متر مکعب آب که چیز زیادی نیست.

انتقال آب از خزر انرژی لازم داره. سمنان 1130 متر بالای دریاست. فقط اگه بخواین یک متر مکعب آب رو این مقدار بالا ببرین به انرژی معادل 3 کیلو وات ساعت احتیاج دارین. اما این مسیر صاف نیست و از روی کوههای البرز باید رد بشه و هدر روی انرژی هم اینجا فوق العاده بالاست. حدس من اینه که حداقل 10 کیلووات ساعت انرژی لازم داره. هزینه برق در ایران رو اگه 5 تا 10 سنت حساب کنیم (در امریکا هزینه برق بین 5 تا 15 سنته. توی ایران چنده نمی دونم.) انرژی لازم فقط برای انتقال برابر حداقل 500 تا 1000 تومن می شه.

اما قصه به همین جا تموم نمی شه. مهمترین هزینه مربوط به هزینه نمک زدایی از آب هست که بسیار انرژی بر هستش. بهترین تکنولوژی های موجود ادعا دارند که انرژی لازم برای نمک زدایی آب حدود نه صدم کیلووات ساعت برای یک گالن هست. برای نمک زدایی یک متر مکعب آب شما حداقل به انرژی برابر 24 کیلووات ساعت لازم دارین. دوباره اگه هزینه برق رو 5 تا 10 سنت حساب کنیم هزینه نمک زدایی چیزی در حدود 1200 تا 2400 تومن می شه.

طبق این برآورد ساده هزینه هر متر مکعب آب برابر با 1700 تا 3400 تومن می شه. سوال: کی آب به هزینه 3400 تومن از شما خواهد خرید؟ اینم خودش یه جور یارانه دادنه دیگه. چرا تو سال هدفمندی! یارانه ها باید پول اینطوری هدر بره؟

پ.ن. من یه جا خوندم که هزینه آب نمک زدایی شده که برای یک هکتار کشاورزی لازمه حدود 5000 دلار در سال هست که اصلا توجیح اقتصادی نداره.

پ.ن. اگه منم رئیس جمهور بودم آب خزر رو به کاشون منتقل می کردم. گور پدر هزینه. اگه من رئیس جمهور بودم به وزیر اقتصاد می گفتم که هی فارغ التحصیل اقتصاد استخدام کنه. حالا اون رئیس جمهوره، آب می فرسته سمنان و به وزیر راه می گه که فارغ التحصیل راه و ترابری هی استخدام کنه. نه 200 تا که 2000 تا. تصمیم ها مون همین جوری گرفته می شه دیگه.


۱۵ نظر:

ناشناس گفت...

مشابه این طرح سال توی اولین سفر دولت به آذربایجان شرقی مطرح شده: انتقال آب رود ارس به دشت شبستر
به قول یکی از آقایون ، باید به جای گندم ، طلا کاشت توی دشت شبستر تا هزینه های این طرح تامین بشه.

علي نعمتي شهاب گفت...

قيمت تمام شده‌ي هر کيلو وات برق در ايران طبق اعلام وزارت نيرو حدد 80 تا 85 تومان است.

علي نعمتي شهاب گفت...

قيمت تمام شده‌ي هر کيلو وات برق در ايران طبق اعلام وزارت نيرو حدد 80 تا 85 تومان است.

حجت قندی گفت...

ممنون به خاطر کامنت و اطلاعات

Amir گفت...

البته یک هزینه‌ی مهم را از قلم انداختی: هزینه‌ی تخریب محیط زیست ناشی از انتقال آب از دریای خزر تا سمنان که خدا می‌داند چقدر جنگل را تخریب خواهند کرد

حجت قندی گفت...

امیر:
محاسبه اون یکی برای من خیلی سخته.

پژمان گفت...

سلام
به نظر من طرح خوبیه. شما دارید کل هزینه طرح رو به حساب یک سال آب حاصل از اون می نویسید، در حالی که وقتی طرح اجرا بشه تا سالها می تونه آب رو منتقل کنه و فقط هزینه برق و نمک زدایی رو باید محاسبه کرد. دوم اینکه آب کاسپین بسیار کم نمکه و در رده بندی آبهایی قرار میگیره که حتی به طور مستقیم قابل استفاده برای کشاورزیه( به نقل از دکتر کردوانی) و سوم اینکه حتی صرف انتقال آب در حجم وسیع از کاسپین به دشت کویر و ایجاد دریاچه ای در این دشت می تونه در تغییر اکوسیستم این منطقخ موثر باشه و یکی از بد آب و هوا ترین (گرم ترین نقطه ثبت شده روی زمین در این دشت واقع شده) نقاط دنیا رو تعدیل و قابل سکونت کنه.

حجت قندی گفت...

پژمان:
شوخی می فرمایین. با آب انتقالی از دریای خزر می خوان اونجا دریاچه درست کنن؟

و اکو سیستم رو عوض کنن?

پژمان گفت...

من نگفتم که اینها می خواهند آنجا دریاچه دست کنند، ولی کفتم حتی صرف انتفال آب بدون تصفیه و ... هم می تونه در اصلاح اکوسیستم موثر باشه.

ناشناس گفت...

سلام
دوست عزیز ممنون از مطالبتان
اینجانب محمد هاشم صفار یکی از دانش آموختگان اقتصاد هستم و وبلاگی را به نام بارش جهت موضوعات اقتصادی و اجتماعی راه اندازی کرده ام ممنون خواهم شد چنانچه نقطه نظر شما را در این رابطه داشته باشم آدرس وبلاگ
http://www.hsaffar.blogfa.com

کمالی گفت...

مدیر محترم وبگاه اقتصادانه
جناب حجت قندی
با سلام
وبلاگ فروشگاه ایران خواستار تبادل لینک با وبگاه شما می باشد.در صورت تمایل می توانید از طریق نظرات یا ایمیل من را مطلع کرده ابتدا لینک شوید بعد لینک وبلاگ را در وبگاه خود قرار دهید ، یا اینکه وبلاگ من را لینک نموده سپس من را مطلع سازید تا در کمتر از 12 ساعت لینک شما در وبلاگ قرار دهم.
آدرس وبلاگ : http://iranstore.blogfa.com
عنوان : فروشگاه ایران

ناشناس گفت...

آبهای آزاد مثل خلیج فارس دارای ارتفاع صفر هستن.دریا چه ها چون به آبهای آزاد راه ندارن ارتفاع آنها متفاوته و صفر نیست

محمد گفت...

من با ایجاد دریاچه توی کویر لوت موافقم. یه میامی هم کنارش می تونیم بسازیم. از افغانستان گردشگر میاد فوج قوج :))

ناشناس گفت...

ناشناس:
درسته. دریاچه خزر ارتفاعی منهای 28 متر داره. من این رو می دونستم اما تو محاسبه فقط خطای دو درصد درست می کنه حداکثر که مهم نیست.

ناشناس گفت...

محمد:
توی طرح مسخره اتصال آبی خلیج تا دریای خزر همین پیش بینی شده بود. یعنی یه عده واقعا باور می کنن.