در ماده جدید لایحه اصلاح رایانه ها، این اختیار به دولت داده شده است که بدون نیاز به پاسخگویی به مجلس، تمامی درآمدهای ناشی از افزایش قیمت ها را با اختیار خودش هزینه کند. حسین، (که اهل معرفت است و اقتصاد خوب می فهمد و از دوستان اهل دل قدیم است) به این نکته اشاره کرده که این کار اصلا خلاف قانون اساسی است. البته قانون اساسی در ایران و در این روزها، معیاری برای تصمیم گیری ها نیست. نگرانی من جای دیگری است: این که دولت دو بودجه در اختیار داشته باشد -که هر دو هم هنگفتند- که به یکی از آنها نظارت شود و به دیگری نظارت نشود، خود باعث ایجاد انگیزه برای دولت می شود که (به هر طریق ممکن ) منابع مالی را به سمت بودجه ای سوق دهد که نظارتی بر آن متوجه نیست. شاید ادعا این باشد که چنین چیزی ممکن نیست. اما توجه به این نکته لازم است که میزان یارانه های دولت به مردم مشخص نیست و دولت به تشخیص خود می تواند میزان آن را تعیین کند. اگر میزان این رایانه ها، آنقدر باشد که احمدی نژآد ادعا کرده است، (110 میلیارد دلار را از او نقل کرده اند) در آنصورت بودجه بی نظارت دولت قابل مقایسه با بودجه قابل نظارت توسط مجلس خواهد بود. که این مسئله ما را می رساند به نکته ای دیگر: مکانیزم تعیین درآمد صندوق یارانه ها چیست؟ واقعیت این است که میزان یارانه ها سال به سال متفاوت می شود و دلیل آن این است که قیمت های انرژی و مواد دیگری که یارانه ها به آنها پرداخت می شود مدام در حال تغییرند. تصور کنید که در سال 1390 هستیم. برای آنکه بودجه صندوق یارانه ها مشخص شود، لازم است که قیمتهای جهانی انرژی را بدانیم و حدس بزنیم که در داخل قرار بوده است که انرژی (اگر قیمتها اصلاح نمی شد) به چه قیمتی به مردم داده می شد و تمام بودجه ای که در بودجه عادی به عنوان یارانه در نظر گرفته می شد (اگر قیمتها اصلاح نمی شد) را هم به آن اضافه کنیم و بدانیم که مصرف مردم (اگر قیمتها اصلاح نمی شد) چقدر می بود و... تا بدانیم که یارانه پرداختی در واقع چه می بود که حالا هدف دار شود و به صورت مثلا مستقیم به مردم پرداخت شود. این درآمد صندوق یارانه ها را چه کسی تعیین خواهد کرد؟ دولت؟ اما دولت انگیزه خواهد داشت که مقدار این یارانه ها را زیادتر نشان دهد تا بودجه ای بدست آورد که به اختیار خودش خرج کند. مجلس، از سوی دیگر، ممکن است که انگیزه دیگری داشته باشد. آیا مثلا مجلس قرار است که در بودجه عادی بودجه ای برای خرید گندم اختصاص دهد و دولت به جای خرج آن پول برای خرید گندم، آن پول را به صندوق بریزد و بعد به اختیار خودش خرج کند (مثلا توزیع کند؟) اگر این کار صورت نگیرد و مجلس یارانه ای به گندم و به این بهانه که قیمت آن آزاد است اختصاص ندهد، در آن صورت این یارانه پرداختی چگونه به مردم منتقل خواهد شد؟ آیا قرار است که نفت خام به قیمت ارزان به پالایشگاهها داده شود و پالایشگاهها نفت پالایش شده را به قیمت آزاد بفروشند و سود حاصله به صندوق ریخته شود؟ یا قرار است که نفت خام به قیمت بازار بین المللی به پالایشگاهها داده شود و بنزین و محصولات دیگر به قیمت آزاد فروخته شود و سود پالایشگاه از خودشان باشد ولی تفاوت قیمت نفت خام (قیمت بین المللی و قیمتی که یارانه ای بوده است) ضربدر میزان تولید معیاری از میزان یارانه باشد. این میزان تولید، آیا میزان تولید بعد از آزادسازی قیمت است یا میزان تولیدی که در اگر قیمتها اصلاح نمی شد؟ اگر پالایشگاه جدید ساخته شود چه؟ بنزین وارداتی چه؟...
نمی خواهم بگویم که راه حلی برای این پرسشهای ساده وجود ندارد. مسئله این است که بازیگران صحنه اقتصادی، دارای انگیزه های متفاوتی هستند. یکی انگیزه دارد که میزان یارانه ها را بیشتر نشان دهد و دیگری انگیزه خواهد داشت که میزان آن را کمتر نشان دهد.
نکته آخر اینکه اصلا معلوم نیست که این لایحه در آخر چه بشود. درباره لایحه ای که معلوم نیست چه هست نمی توان نظر قطعی داد.
پ.ن. 1- یادداشت سال گذشته من درباره یارانه ها
پ.ن. 2 یادداشت دکتر صالحی درباره یارانه ها
پ.ن. 3 بحثی جالب درباره یارانه ها در تالار رستاک
نمی خواهم بگویم که راه حلی برای این پرسشهای ساده وجود ندارد. مسئله این است که بازیگران صحنه اقتصادی، دارای انگیزه های متفاوتی هستند. یکی انگیزه دارد که میزان یارانه ها را بیشتر نشان دهد و دیگری انگیزه خواهد داشت که میزان آن را کمتر نشان دهد.
نکته آخر اینکه اصلا معلوم نیست که این لایحه در آخر چه بشود. درباره لایحه ای که معلوم نیست چه هست نمی توان نظر قطعی داد.
پ.ن. 1- یادداشت سال گذشته من درباره یارانه ها
پ.ن. 2 یادداشت دکتر صالحی درباره یارانه ها
پ.ن. 3 بحثی جالب درباره یارانه ها در تالار رستاک
۳ نظر:
سلام.
واقعیت این جاست که آیا واقعا مجلس بر خود بودجه نظارت دارد؟ مثلا اگر دولت تخلف کند چه کاری ممکن است بکند. مگر همین الان کلی پول نفت گم نشده؟ مگر همین الان کلی پول در ترکیه پیدا نشده که ریس دولت اصرار هم میکند که این پول مال ما نیست و الی آخر. دوست ندارم از این حرفهای الکی بزنم ولی این طرح حذف یارانه ها اگر همانطور که خودشان می خواهند اجرا شود باعث فقر شدید و افت رشد افتصادی، ورشکستگی شرکت های کوچک خصوصی بیکاری و فرار سرمایه و هرج و مرج فراوان می شود که خود منجر به فروپاشی نظام ممکن است بشود. جالب است که این حکومت تمام تلاش را برای از بین بردن ثبات خود میکند. وقتی بنزین 100 تومان شد یادتان می آید تهران به چه وضعی افتاده بود؟ فرض گنید دوباره بنزین بشود 350 تومان و نه بنزین بلکه همه چیز این چنین گران بشود. دولت این پول را مسلما خرج بسیج و سپاه میکند که خودش را حفظ کند ولی تا کی این روند میتواند ادامه پیدا کند...
سلام.
مطمئن باشید که این پول صرف حفظ دولت خواهد شد. هم اکنون هم مبلغ هنگفتی از بودجه کشور صرف بسیج و سپاه میشود و برخلاف ادعای آقایان این مبلغ با توجه به شواهدی که موجود است بسیار بالا است. در انتخابات دوره بعدی مجلس هم با توجه به بودجه دومی که در اختیار خواهند داشت و نظارتی بر آن نخواهد بود به راحتی کسانی را به مجلس خواهند فرستاد که حتی همین اختلاف نظر کم با دولت را نیز نخواهند داشت و وقتی اکثریت چنین باشیند اقلیت چه میتوانند بکنن.
بگزارید واقعیتی را به شما بگویم روزی از یکی از همین به اصطلاح بزرگان شنیدم که گفت وقتی پای پول در میان باشد من خیلی چیزها را فدا میکنم.
سلام این دولت برایه همه چی پول دارند ولی نه برای یارانه‌ها . هی میگن نیروی هسته‌ای تو نگو ما باید از حالا به بعد هسته بخوریم چون از خورشت الو فقط هستش گیرمون میاد. ما نیروی هسته‌ای می‌خواهیم بزنیم تو سرمون. نه قدرت خرید داریم نه میتونیم از حالا با بعد جایی برویم چون اقایون بنزین را حسابی بالا بردند. آقای احمدینژاد حق نفت ما که گفتی سر سفره هر خانواده ایرانی میاری کو؟ همه رو دادید به عربهای سنی تو غزه بخورند تا عکستون رو همهجای فلسطین بزنند. نه نیروی اتممیت رو می‌خواهیم نه کمکت به غزه. یادت نره که همین ما بسیجیهایی که همه یارانه‌ها رو ازشون بریدی ما باعث شدیم که جنابعالی هنوز رئیس جمهور باشید.
ارسال یک نظر