میلیاردها دلار پول ساختن در شرایط رکودی

در نیویورک، یک شرکت سرمایه گذاری هست به اسم پوالسون و کو، که رئیسش کسی هست به نام جان پوالسون. این آقا کسی هست که اخیرا 4 میلیارد دلار ثروت برای خودش و 20 میلیارد دلار ثروت برای کمپانی اش ایجاد کرده. چطوری؟ پوالسون در زمانی که مسکن امریکا در حال رونق شدید بود بر علیه روند بازار مسکن به اصطلاح خودمونی شرط بست. نکته ای که ما ایرانیها شاید کمتر بفهمیم اینه که در امریکا و کشورهای توسعه یافته دیگه، وقتی که شما می فهمید که قیمت یک چیز مثلا سهام یا طلا بیش از اندازه بالاست و در آینده قیمت این چیز سقوط خواهد کرد، می تونید با به اصطلاح شورت کردن از این سقوط قیمت سود ببرید. به این ترتیب که مثلا مقداری طلا یا سهام قرض می گیرید (که البته برای قرض گرفتن باید پول اجاره بدین). اون رو بلافاصله می فروشید و منتظر می مونید که قیمت سقوط کنه. وقتی قیمت سقوط کنه، شما همون چیزی رو که در بازار قرض کرده بودید و فروخته بودید حالا به قیمت ارزون تر می خرید. و قرضتون رو پس می دین. البته راه های دیگه ای هم برای سود بردن در شرایطی که قیمت سقوط می کنه هست. مثل آپشن فروش خریدن. به هر حال قصه اینه که این آقا عملا بازار مسکن و بانکها رو در سالهای 2007 و 2008 شورت کرد (کاری که کرده البته یک کم پیچیده تره و اون اینه که Credit-Default Swap خریده، CDS همون چیزیه که AIG رو به خاک سیاه نشوند و عملا بیمه است.) همین آقا اخیرا آلن گرینسپن رو هم استخدام کرده. داستان این آقا واقعا عبرت آموزه. اول اینکه بالاخره کسی هست که می دونسته و به خوبی هم می دونسته که داره چه اتفاقی داره می افته. حالا دوستان ممکنه که دوباره اعتراض کنند ولی واقعیت اینه که بدنه اقتصاددونها از پیش بینی این اتفاق عاجز موندن. دوم اینکه: پولی که این آقا کسب کرده از بدبختی دیگران کسب شده. بیشتر این پول همون پولی هست که از مالیات دهنده ها گرفته شده و به شرکتهایی مثل AIG پرداخت شده تا ورشکست نشن. همه هم اینو می دونن. دلیلش اینه که کارش قانونی بوده. بنابراین دولت امریکا هم هیچ کاری نمی تونه بکنه. خیلی ها هستن که از این آقا به همین علل متنفرن. اما اینجا، قانون فصل الخطابه نه سلیقه افراد. داستان پاداش های AIG رو هم اگه به یاد بیارین، در اونجا گر چه دولت امریکا سهام دار عمده AIG شده بود اما مجبور بود پاداشهای میلیونی کارمندان شرکت رو طبق قرارداد بپردازه. از رئیس جمهور امریکا گرفته تا تقریبا تمام اعضای مجلس نمایندگان و سناتورهای امریکایی مدام اومدن تو تلویزیون و رادیو که آقا، این خیلی مسخره است که این پولهای میلیون دلاری داره به افرادی داده می شه که اقتصاد رو به خاک سیاه نشوندن. اما هیچ غلطی نتونستند بکنند و مجبور شدن پاداشها رو بپردازن. حکومت قانون، دموکراسی و سرمایه داری پر از ایراد و اشکالند. اما واقعیت اینه که از هر سیستم دیگه ای به مراتب بهتر کار می کنن. با همه این ایرادها، به عدالت هم، از هر سیستم دیگه ای که بشر تجربه کرده، نزدیکترند.