۱۳۸۹ خرداد ۱۱, سه‌شنبه

ابهام در ترجمه فارسی اصطلاحات اقتصادی (یا علمی)

قسمت مهمی از هر شاخه علمی، ترمیتولوژی (شناخت اصطلاحات و بکاربردن اون اصطلاحات در جای درست) اون علم هست. اقتصاد هم همینطوره. مثلا هزینه و قیمت دو کلمه کاملا متفاوت در اقتصاد هستند. یا مثلا پول در زبان اقتصادی با پول به زبان عامیانه تفاوت عمده ای داره. مثلا وقتی شما می گین باباش پولداره، منظورتون اینه که باباش ثروتمنده. در اقتصاد ثروت و پول دو مقوله متفاوتن. یا مثلا وقتی می گین شما ماهیانه چقدر پول درمی یارین، منظورتون درآمده و نه پول. متاسفانه (و یا خوشبختانه برای انگلیسی زبانها) علم اقتصاد در دامن زبان انگلیسی گسترش پیدا کرده. اصطلاحات این علم هم از این زبان سرچشمه می گیره. که این دو مشکل برای علم اقتصاد و اقتصادنویسی به زبان مثلا فارسی ایجاد می کنه. مشکل اول اینه که ترجمه یک کلمه لزوما بار معنایی او کلمه رو با خودش به زبان جدید نمی یاره. مثلا libertarian رو می تونید طرفدار آزادی فردی ترجمه کنید. liberal رو هم می تونید همین ترجمه کنید. ولی این دو کلمه که نماینده دو ایدولوژی متفاوت در اقتصاد هستند بار معنایی کاملا متفاوتی دارند (گر چه نقاط مشترک هم دارند). مشکل دوم اینه که بعضی از کلمات اصلا ترجمه درست فارسی ندارند. به عبارت دیگه اصلا کلمه فارسی وجود نداره که به درستی این کلمه رو نمایندگی کنه. برای بعضی از کلمات هم ترجمه فارسی هست که من اطلاع ندارم و این نوشتن مطلب اقتصادی به فارسی رو برای من مشکل تر می کنه.
که این مقدمه ما رو می رسونه به منظور من از این نوشته. چند روزیه که قصد دارم یک مطلب برای قروض خارجی بنویسم اما اصطلاحاتی هست که کلمه فارسی براشون پیدا نمی کنم. به ذهنم رسید که از شما کمک بخوام. و حالا که کمک می خوام چرا یک قدم پیش تر نریم و کلمات دیگه رو هم به اون اضافه نکنیم.
اینها کلماتی هستند که من باهاشون مشکل دارم.
1-default
که معنی ورشکستگی نمی ده ولی شبیه اون هست.
2- illiquid or illiquidity
نقدینگی ناپذیری یا نانقدینگی شاید ترجمه بشند
3- چرا financial و fiscal هر دو به مالی ترجمه می شن درصورتیکه متفاوتند.
4- stagflation
که من قبلا رکودتورمی ترجمه کردم
5-deflation
که من قبلا تورم منفی ترجمه کردم
6- stylized fact
7- short selling
long selling

۱۰ نظر:

جعفر گفت...

نکته اول اینکه نوشتی
«مثلا libertarian رو می تونید طرفدار آزادی فردی ترجمه کنید. liberal رو هم می تونید همین ترجمه کنید. ولی این دو کلمه که نماینده دو ایدولوژی متفاوت در اقتصاد هستند بار معنایی کاملا متفاوتی دارند »
این مشکل در آمریکا از حدود صد سال پیش به وجود آمد که طرفداران دولت بزرگ ناگهان خودشان را به جای لیبرال جا زدند در نتیجه لیبرال کسی شد که طرفدار دخالت بیشتر دولت و محدودکردن آزادی های شخصی باشد و محافظه کار نقطه برعکس آن است. اما در اروپا تفاوتی بین لیبرتارین و لیبرال وجود ندارد.

در ارتباط با واژه ها
Default را می تونی «نکول» ترجمه کنی
برای ترجمه fiscal و برای اینکه با financial اشتباه نشود برابرنهاد «بودجه ای» پیشنهاد می شود مثلا سیاست بودجه ای در برابر سیاست پولی دولت
Stylized facts «واقعیات سبک شده یا مدل شده»
دو تای آخر را هم باید واژه سازی مناسبی برایشان بشود.

ناشناس گفت...

آقا جعفر خان:
خیلی ممنون
نکول رو اصلا یادم نبود. سیاست بودجه ای فکر نمی کنم ایده خوبی باشه چون با خود بودجه اشتباه می شه.

ناشناس گفت...

سلام
به نظر من این هه سعی‌ای که میشه واسه اینکه ترجمه کنیم این اصطلاحات رو، واقعا خنده‌دار هست، تا زمانی که ما مولد نشیم خودمون در اقتصاد هی این کار ادامه‌دار خواهد بود و ما باید بیایم از بین چیزهایی که داریم زورکی بیایم بچسبونیمشون به این اصطلاحات. نمونه بارزش رو هم خودتون گفتین، همین financial و fiscal، این رو به هیچ طریقی نمیشه حل کرد، همینطور هست خیلی موارد دیگه.
واقعا نمیفهمم این همه تلاش برای اینکه بیایم ترجمه کنیم، ضمن اینکه خیلی مواقع هست که من با واژه انگلیسی راحت‌تر ارتباط برقرار میکنم، تا معادل ترجمه شده اون. آخه default مشکلش چیه که باید بگیم نکول؟ هان؟ نکول رو شما از خیلیها بپرسید نمیدونن یعنی چه،باید توضیح بدین که به این عمل میگن نکول، خب همین کار رو بیاین واسه default بکنین دیگه؛بگذریم از اینکه عربی هم هست.
ببخشید که روده درازی کردم.
دقیقن این بحث به نظرم مث جریانی هست که تو افغانستان داشتن سر اینکه به دانشگاه چی بگن بهتره؟ گمانم تو وبلاگ خودتون خوندم.
حشمت

ناشناس گفت...

آقا حشمت
با حرفتون تا حدود زیادی موافقم. خیلی ممنون از نظرتون. یه مشکل کوچک اینجاست که مثلا در یک مقاله فارسی بنویسیم دیفالت یا default . یعنی یک کلمه انگلیسی یا انگفارسی

حشمت گفت...

البته نظر بنده که صاحب نیست، اما منظورم اینه که همون default نوشته بشود، چه عیبی داره؟ نمیدونما، شایدم واقعا عیب داره. نمیدونم.
نیگاه کنید، حالا default نه، یه چیزه دیگه‌ای که نو هست، یه مفهوم جدید هست، اونو چی؟ چی بگیم؟ مگه میشه واسه چیزی که این همه جای دیگه در فرهنگ دیگه روش زحمت کشیده شده ما معادل سازی کنیم واسش؟ نمیشه که؟ الان نیگاه کنید، کثیری از ترجمه‌های ما قابل خوندن نیستن، خیلی هاشون رو اصلا نمیشه فهمید، جز اینه که واسه هرچی خواستیم معادل بیاریم، و مفهوم رسونده نشده؟
حشمت

ناشناس گفت...

محمدرضا
برای واژه های 7 و 8 به ترتیب فروش استقراضی و فروش معمولی مناسب است و تقریبا هم رایج. default را هم که نکول ترجمه می کنند. در مورد fiscal هم پیشنهاد جعفر مناسب است کما اینکه استفاده از واژه مالی هم با ذکر زیرنویس کار را راحت می کند. برایilliquid هم غیرنقد یا نقدنشدنی مناسب است. اما باید دید در جمله و در متن کدام یک بهتر می نشیند.
اما در خصوص stylized facts من با جعفر مخالفم: به نظرم حقایق مسلم یا جاافتاده بهتر است.

آرش گفت...

در مورد ترجمه‌ی default من درماندگی رو از نکول بیشتر می پسندم. نکول به گوش جامعه لغت آشنایی نیست.

آرش گفت...

fiscal در جاهایی به معنی مالیاتی به کار می ره.
Short selling رو فروش استقراضی ترجمه کردند.
من Long Selling نشنیدم.

peyman گفت...

سلام
chand ta kamale daram mishe lotfan moadele farsishuno email konin mamnun misham...
darzemn daneshjuye terme 2 eghtesadam...
Heteroskedasticity
cointegration
trace test
exogeneity test
peynex@yahoo.com

forexsignal گفت...

ممنون عالی بود


اموزش بورس رایگان در چارت ایران