۱۳۸۸ اسفند ۲۳, یکشنبه

مادر همه بحران های مالی تاریخ : احتمال فروپاشی یورو

هر کسی که از دور و نزدیک بحران مالی یونان را مطالعه می کند می داند که بحران یونان تنها یک سر بحرانی است که متصل به یورو است. سرهای بزرگتر این بحران در کشورهایی مانند اسپانیا و ایتالیا است.
کشور هایی مانند یونان و اسپانیا در رکود اقتصادی به سر می برند. دولت ها در زمان رکود به دو سیاست انبساط مالی و انبساط پولی دست می زنند. سیاست های انبساط پولی در اروپا (بعد از اتحاد پولی و اتخاذ یورو) به فرانکفورت که بانک مرکزی اروپا در آن است سپرده شده اند. برای تحریک اقتصادی، آنچه که برای دولت های اروپایی می ماند سیاست های توسعه مالی است. اتخاذ سیاست های توسعه مالی مستلزم قرض گیری این دولت ها از بازار است که دولت های یونان و اسپانیا آن را به وقور انجام داده اند و با این کار میزان بدهی های خود را افزایش داده اند. مثلا بدهی های دولت های یونان و ایتالیا به بیش از صد در صد تولید ناخالص داخلیشان بالغ می شود. دولت اسپانیا هم در همین حدود بدهی دارد.
دولتها، برای خلاصی از بدهی شان، چند راه در پیش رو دارند. یک راه آن است که از پرداخت بدهی خودداری کنند. که البته این کار هزینه های بسیار سنگینی برای یک کشور دارد، از جمله اینکه قرض گرفتن در آینده را بسیار سخت می کند. راه حل دوم این است که اگر بدهی ها به واحد پول در جریان داخل کشور است، دولت با چاپ پول بدهی خود را بپردازد. به این کار پولی کردن بدهی گفته می شود. انتخاب این راه حل برای یونان و اسپانیا و به دلیل اینکه واحد پولشان یورو است ممکن نیست. آلمان و فرانسه هم حاضر نیستند که بدهی های یونان و اسپانیا را با چاپ پول و یا دادن اعتبار(در عمل) بپردازند. راه حل سوم این است که از مخارج دولتی بکاهند و به مالیات ها اضافه کنند که این انتخاب در شرایط رکودی، رکود را تشدید می کند. ضمن آنکه انتخاب این کار با مخالفتهای سیاسی از داخل این کشورها مواجه است که نمونه آن همین اعتصابات داخل یونان است.
اگر این کشورها از همه این راهها بمانند، آنوقت ممکن است که از خیر واحد پول مشترک بگذرند. احتمالی که تا مدتی پیش کاملا نامعقول به نظر می رسید ولی اکنون بحث هایی (در گوشه و کنار) راجع به آن می شود. کنار رفتن یونان ممکن است که بحران بسیار جدی برای یورو ایجاد نکند، اما اگر ایتالیا یا اسپانیا دست از یورو بردارند یورو در معرض خطر جدی و دنیا را در معرض بحران مالی قرار می دهد که یکی از اقتصاددانان (باری ایچنگرین از برکلی) آن را مادر همه بحران های مالی دنیا نام نهاده است.
برخی از اقتصاددانان معتقدند که برای جلوگیری از بحران یورو، اروپا تنها یک راه در پیش دارد و آن هم اتحاد مالی است. به این معنا که دولتی مرکزی با بودجه ای هنگفت (مانند امریکا) بوجود بیاید. امکان چنین چیزی نیز در آینده نزدیک وجود ندارد.

۱۷ نظر:

محمد مهدي مقيمي گفت...

گرچه ساده انگارانه به نظر مي رسه اما اتحاديه اروپا براي برون رفت يونان و اسپانيا از بحران هركاري ميكنه تا بتونه به اين وسيله يورو را حفظ كنه. در واقع مثل اين ميمونه كه براي بهبود بيماري تن هزينه زيادي از جيبمون و حتي جيب اقواممون بكنيم تا جلوي مرگ جسم رو بگيريم. به نظر من هنوز اين بيماري يونان و اسپانيا لاعلاج نشده گرچه به شدت هزينه بره

پویا گفت...

سلام
دو تا نظر دارم.
1) من شنیدم که فرانسه و آلمان حاضر شدند به یونان کمک کنند.
چند روز پیش هم بانک مرکزی اتحادیه اروپا اعلام کرد پرداخت بدهی های یونان رو تضمین میکنه.
2)تصور میکنم اگر بحران به حد خطرناکی برسه آمریکا وارد بشه و از فروپاشی یورو جلوگیری کنه.
این رو به خاطر اطلاع از استراتژِی های بلند مدت آمریکا در حفظ ثبات سیاسی - اقتصادی اتحادیه اروپا میگم.
اما یه سوال:
چرا این کشور ها نمی تونن برای پرداخت بدهی هاشون پول چاپ کنند؟
به دلیل اینکه چاپ پول(یورو) در اختیار بانک مرکزی اروپاست؟
و به همین دلیل می خواهند که از پول واحد جدا بشن که بتونن دوباره اختیار چاپ پول رو بدست بیارن و بدهی هاشون رو پرداخت کنن؟
2)حتی اگر بشود چنین کاری کرد, اصولا پرداخت بدهی از محل چاپ پول چه عوارضی میتونه داشته باشه؟
و ایا اصولا این اقدام معقول و علمی هست؟

حجت قندی گفت...

آقای مقیمی و پویا:
درسته.
مشکل یونان با کمک فعلی اروپا حل نشده می مونه. کمک اروپا برای بدهی های امساله. ولی من شک دارم که یونان بتونه در سالهای آینده هم بدهی هاش رو بده.

چاپ پول مشکل تورم رو داره. ضمن اینکه اگه بانک مرکزی اروپا پول چاپ کنه به این معنی نیست که این پول مفتکی می ره توی جیب کشوری مثل یونان. یونان به هر حال باید قرض کنه. و سیاست پولی اروپا مجزای از سیاست مالی یونانه.

پویا گفت...

سلام مجدد
به نظرت علت اصلی بحران مالی این کشور ها چیه؟
آیا مثلا سیاست های فلان حزب باعث این بحران شده یا بالکل سیستم اقتصادی این کشورها بیمار و فرتوته.
اگر این طور باشه به نظرم اتحادیه اروپا میتونه در قبال کمک مالی به این کشورها اونها رو تحت فشار بزاره برای انجام اصلاحات گسترده اقتصادی.
این ها هم مجبورن انجام بدن چون اصولا الان دارن عملا گدایی اتحادیه اروپا رو میکنن.
راستی یه سوال دیگه:
چاپ پول برای پرداخت به طلب کاران خارجی تورم زاست؟
اخه این پول که توی جامعه این کشورها سرازیر نمیشه. از کشور خارج میشه!؟

حجت قندی گفت...

پویا:

یونان اصلا تحت سیستم واحد پولی اروپا نمی تونه پول چاپ کنه. ماشین چاپ پول توی فرانکفورته. که اونم تحت اختیار بانک اروپا است و نه حتی المان.

برای سوال دومت جواب ساده اینه که بله. چون طلبکار خارجی که پول شما رو به عنوان پول در گردش در کشور خودش استفاده نم کنه یا باید تبدیلش کنه و یا بیاره توی همون کشور که به هر حال تورم ایجاد می کنه.

رضا شهسوار گفت...

سلام . چرا حل اين مشكل رو به احمدي نژاد واگذار نمي كنند ؟ اون واقعا راههاي بسياري رو بلد هست . در ضمن بلده جهان رو هم مديريت كنه . راستي يك سوال : اين نوع اتفاقات مي تونه براي كشوري مثل ايران اتفاق بيفته ؟

پویا گفت...

حجت گرامی
سوال اول من این بود که به نظرت علت اصلی مشکلات یونان و پرتغال و اسپانیا و ایتالیا چیه؟
چون تا جایی که اطلاع دارم اصولا اقتصادشون چندان قوی نیست و کما بیش مشکل دارن.
و گفتم به نظرت اگر مشکلشون سیستم اقتصادی شون هست نمیشه امیدوار بود که اتحادیه اروپا در قبال کمک هاش به این کشورها مجبورشون کنه دست به اصلاحات گسترده اقتصادی بزنن؟(با یک کار کارشناسی قوی از طرف اتحادیه اروپا)
دوم مطلبی که درباره نوع اوراق قرضه نوشتی برام جالب بود.
من تا پیش از این فکر میکردم اوراق قرضه ای که کشورها برای مشتری های خارجی صادر می کنند بر اساس یک واحد پول بین الملل مثل دلار یا یورو ست.
(مثل اوراقی که اخیرا ایران با سود 8 درصد چاپ کرده)
نمی دونستم بر اساس واحد پول همون کشوره !
راستی ببین این نظرم غلط نیست:
چاپ پول برای پرداخت بدهی های خارجی یک اثر دیگه هم داره: کاهش ارزش پول کشور(چون برای تبدیل این پول به پول مطلوب طلبکار, این پول عرضه میشه و بنابر قانون عرضه و تقاضا قیمت این پول پایین میاد) و این بطور فرعی میتونه باعث تقویت صادرات(که برای صنایع این کشور مفیده) و گران شدن واردات بشه.

حجت قندی گفت...

پویا:

بعضی از اوراق قرضه که کشورها صادر می کنند به دلار و یورو هست. ولی اگه به دلار و یورو باشه که شما نمی تونین اون رو چاپ کنین مگه اینکه مثلا امریکا باشین.

ولی اگه منظور اینه که قرض خارجی رو با چاپ پول داخلی و خرید دلار بدن که این واقعا خطرناکه.

حجت قندی گفت...

آقای شهسوار:
احتمال اینکه این اتفاق برای ایران بیفته کمه. چون واقعا ایران اینقدر اعتبار نداره که اونقدر قرض بگیره که نتونه به هیچ وجه پس بده.

یکی از خوبی های بی اعتباری همینه.

رضا شهسوار گفت...

سلام آقاي دكتر . ممنونم از جواب و ممنون از مطالب پرباري كه مي نويسيد .
من كه هميشه مثل يك شاگرد مطالب شما استاد رو مي خونم و دنبال مي كنم .

حجت قندی گفت...

آقای شهسوار:
خیلی ممنون از لطفتون

رضا گفت...

با سلام
اینجاست که دور اندیشی کشور
استعمارگر انگلیس !!!!! خودشه نشون میده ...
این مشکل هم به نظر من باید به دست اوس محمود خودمون حل بشه !!!!!

پویا گفت...

سلام آقا حجت
عید شما مبارک
انشا الله سال خوبی داشته باشی
لایحه خدمات درمانی هم تصویب شد
فقط من نمیدونم چه جوری تصویب شد.
یعنی کدوم یک از مسیرهایی رو که شما گفتی طی شد؟
آیا مجلس نمایندگان لایحه سنا رو تصویب کرد و از لایحه خودش دست برداشت؟
البته صدای آمریکا یه جور دیگه نوشت.
راهی که تصور میکنم شما اون رو ذکر نکرده بودید.
نوشته بود مجلس نمایندگان لایحه خودش رو تصویب کرد به اضافه چیزی به نام "لایحه تلفیقی". و نوشته بود کافی است که مجلس سنا همین "لایحه تلفیقی" رو تصویب کنه که از قرار معلوم برای تصویب این نوع لایحه تنها رای 51 سناتور کافیه و نه 60 سناتور .
و بعدش هم امضای رییس جمهور و تمام !
اگه ممکنه یه توضیحی در این باره بنویس.
ممنون...

حجت قندی گفت...

پویا:
من هنوز وقت نکردم جزئیات رو نگاه کنم. ولی به نظرم می رسه که نمایندگان باید مصوبه سنا رو اول تصویب کرده باشند و بعد یک مصوبه دیگه گذرونده باشند که راه برای به اصطلاح ریکانسیلیشن باز بشه.
حالا دوباره سنا باید روی مصوبه دوم مجلس نمایندگان کار کنه.

ناشناس گفت...

نظر شما در مورد تعرفه خودرو چيه؟؟؟

پویا گفت...

سلام
آقا حجت اقتصاد کانادا چه جوری اداره میشه؟
دولت رفاه داره یا مثل آمریکاست؟
من جدیدا مطلع شدم خدماتی ارائه میشه (مثل بیمه دولتی) که ظن وجود دولت رفاه رو در کانادا برام تقویت کرد.
اما اگر اینطور هست چطور دولت رفاه رو با سیاست درهای باز جمع کردن؟
تا اونجا که من میدونم کانادا از آمریکا مهاجر پذیرتره !
ممنون...

ناشناس گفت...

دلار آمریکا بخرین که حسابی گرون میشه