مقایسه کیفیت آموزش در ایران با کیفیت آموزش در دیگر کشورهای منطقه

بانک جهانی اخیرا گزارشی را از وضعیت تحصیلی در خاور میانه منتشر کرده و در آن وضعیت کلیه مقاطع تحصیلی (از ابتدایی تا دانشگاه)در این کشورها را با هم و با کشورهایی نظیر کره جنوبی و چین مقایسه کرده است. نکات بسیار جالبی در گزارش هست از جمله اینکه:

• کویت و اردن بهترین سیستم آموزشی در منطقه را دارند.
• عراق و یمن بدترین سیستم آموزشی در منطقه را دارند.
• ایران، مصر، لبنان و فلسطین در حدود رتبه متوسط می باشند.
• حتی بهترین های منطقه از کره جنوبی عقبترند.
• وضعیت تحصیلی در کره جنوبی به مراتب از وضعیت تحصیلی ایران بهتر است. در حقیقت در کلیه شاخصهای گزارش و بلا استثناء کره جنوبی عملکردی بهتر از ایران دارد.
• نرخ بیسوادی در ایران 23% ذکر شده است. (نرخ بیسوادی در کره صفر و در چین 9%)
• نرخ بیسوادی در ایران حدود پنج برابر نرخ بیسوادی در ژاپن در سال 1905 است. نرخ بیسوادی در ژاپن در سال 1905 کمتر از 5% بوده است.
  
• بانک جهانی توصیه کرده است که اصلاحات در سیستم آموزشی در خاور میانه در اولویت اول اقدامات دولتها قرار گیرد.
• رابطه بین رشد اقتصادی و سطح تحصیلات در کشورهای خاور میانه وجود ندارد.
• در بعضی از شاخصها ایران تقریبا در ته جدول است. برای نمونه به نمودار زیرتوجه کنید:

توجه به این نکته ضروری است که آموزش و کلا توسعه انسانی شاخص های پیشرو توسعه(Leading development indicators) هستند. معنی این جمله آن است که هر چه شاخص های توسعه آموزشی بهتر باشند با کمی تاخیر شاخصهای دیگر توسعه از جمله رشد اقتصادی بهبود پیدا می کنند. همیشه شنیده ایم که از نظر اقتصادی ایران دهه 1970را با کره دهه 70 مقایسه می کنند ( مثلا می گویند ما زودتر از آنها اتومبیل تولید کردیم و از این مزخرفات). نکته ای که مغفول مانده آن است که از نظر شاخص های آموزشی، کره جنوبی به مراتب در وضعیتی بهتر از ایران قرار داشته است. نتیجه آن شده است که کره جنوبی در دهه های بعد به مراتب از ایران پیشرفته تر بوده است. مثال دیگر ایرلند است. 30 سال پیش ایرلند یکی از عقب مانده ترین کشورهای اروپایی بود. اکنون اما این کشور وضعیتی دارد که مایه حسادت بسیاری از کشورهای اروپایی است. دلیل اصلی این پیشرفت به سرمایه گذاری بسیار گسترده در آموزش نسبت داده می شود.