دو کشور ایران و نروژ را در نظر بگیرید: به نظر شما اقتصاد کدام یک از این دو کشور بیشتر به نفت وابسته است؟
اطلاعات زیر ممکن است که به شما کمک کند که به این سوال راحتتر جواب بدهید:
اولا صادرات نفت نروژ کمی بیش از صادرات نفتی ایران است. (صادرات نفت نروژ 2.54 میلیون و صادرات نفتی ایران 2.52 میلیون بشکه نفت در روز است. )
و ثانیا جمعیت ایران بیش از 71 میلیون و جمعیت نروژ 4.75 میلیون نفر است.
معنی این دو جمله این است که سرانه درآمد نروژ از نفت بسیار بیشتر از ایران است. (نزدیک به 15 برابر) بنابراین از این نظر کشور نروژ بسیار بیشتر به نفت وابسته است.
سوال دوم: اگر کشور نروژ بسیار بیشتراز ایران به نفت وابسته است انتظار ما این است که اقتصاد آن کشور به صورت شدیدتری در معرض آسیب نوسانات در قیمت نفت قرار گیرد. مثلا اگر درآمد نفتی افزایش می یابد و در اثر خرج این درآمدهای نفتی در کشوری نفت خیز، آنچنان که ادعا می شود، تورم ایجاد شود انتظار این است که تورم در نروژ به مراتب از تورم در ایران بیشتر باشد. آیا چنین است؟ جواب: خیر. ایران از نظر تورم رتبه پنجم جهان را داراست و فقط کشورهای اریتره، گینه، میانمار و زیمباوه تورمی بدتر از ایران دارند. نروژ یکی از کمترین تورم های جهان را دارد و در حقیقت یکی از هفت کشوری است که دارای تورم کمتر از یک درصد در سال 2007 بوده است. بنابراین این حرف که تورم در ایران نتیجه بالا بودن قیمت نفت است اساسأ حرف بی اعتباری است. اگر این بود نروژ تورم بالاتری از ایران می داشت.
از طرف دیگر از آنجائی که اقتصاد ایران به دلیل اتخاذ سیاست های غلط همواره از تغییرات در قیمت نفت به صورت منفی متاثر می شده است می توان گفت که اقتصاد ایران اقتصادی نفتی است. اقتصاد ایران نه به این دلیل که درآمد نفتی ما بالا است اقتصاد نفتی است، اقتصاد ایران به این دلیل اقتصاد نفتی است که سیاست های دولت نادرست است.
اطلاعات زیر ممکن است که به شما کمک کند که به این سوال راحتتر جواب بدهید:
اولا صادرات نفت نروژ کمی بیش از صادرات نفتی ایران است. (صادرات نفت نروژ 2.54 میلیون و صادرات نفتی ایران 2.52 میلیون بشکه نفت در روز است. )
و ثانیا جمعیت ایران بیش از 71 میلیون و جمعیت نروژ 4.75 میلیون نفر است.
معنی این دو جمله این است که سرانه درآمد نروژ از نفت بسیار بیشتر از ایران است. (نزدیک به 15 برابر) بنابراین از این نظر کشور نروژ بسیار بیشتر به نفت وابسته است.
سوال دوم: اگر کشور نروژ بسیار بیشتراز ایران به نفت وابسته است انتظار ما این است که اقتصاد آن کشور به صورت شدیدتری در معرض آسیب نوسانات در قیمت نفت قرار گیرد. مثلا اگر درآمد نفتی افزایش می یابد و در اثر خرج این درآمدهای نفتی در کشوری نفت خیز، آنچنان که ادعا می شود، تورم ایجاد شود انتظار این است که تورم در نروژ به مراتب از تورم در ایران بیشتر باشد. آیا چنین است؟ جواب: خیر. ایران از نظر تورم رتبه پنجم جهان را داراست و فقط کشورهای اریتره، گینه، میانمار و زیمباوه تورمی بدتر از ایران دارند. نروژ یکی از کمترین تورم های جهان را دارد و در حقیقت یکی از هفت کشوری است که دارای تورم کمتر از یک درصد در سال 2007 بوده است. بنابراین این حرف که تورم در ایران نتیجه بالا بودن قیمت نفت است اساسأ حرف بی اعتباری است. اگر این بود نروژ تورم بالاتری از ایران می داشت.
از طرف دیگر از آنجائی که اقتصاد ایران به دلیل اتخاذ سیاست های غلط همواره از تغییرات در قیمت نفت به صورت منفی متاثر می شده است می توان گفت که اقتصاد ایران اقتصادی نفتی است. اقتصاد ایران نه به این دلیل که درآمد نفتی ما بالا است اقتصاد نفتی است، اقتصاد ایران به این دلیل اقتصاد نفتی است که سیاست های دولت نادرست است.
۳۴ نظر:
خیلی کیف کردم. همیشه با آمار حرف زدن را دوست دارم . من مطمئنا از نوشته های شما در گفتارم بهره خواهم بردم.
خیلی ممنون. چی طور میشد شما یا امثالتون سمکان اقتصاد تو دستشون بود ؟
مرسی از لطفتون.
این قابل فهم کردن اقتصاد با زبان ساده فوق‌العاده است. خسته نباشید.
فکر می‌کنم در واحد جمعیت کشور نروژ اشتباه کوچکی رخ داده باشد.
مرسی وحیدخان، درستش کردم.
albateh in ro ham bayad goft keh naft too iran dolatiye amma too norway, daste sherakataye khososiyeh!
جناب قندی
معلوم است که وبلاگ نوشتن را حتی در زمینه های تخصصی بلدید. چون کوتاه و کارا می نویسید. به همین جهت شما رو به لینکستان و گوگل ریدرم اضافه کردم تا باز هم مطالب شما رو بخونم.
درود بر شما.
بنده در نروژ زندگی می کنم. قیمتها اینجا بسیار بالاست، ولی قطعا تعادل بین درآمد و قیمتها وضعیت به سامان تری داره. بحثی که شما می کنید در تخصص من نیست و در صحت و سقمش من کاملا شک دارم، بعلاوه اوضاع در اینجا که من زندگی می کنم(شمال) اونقدرها هم که شاید گمان بکنید خوب نیست. چطور؟ هیچی, امکانات خیلی ضعیفه. باور کنید.یک مرتبه من به همراه همسرم که بومی اینجاست کل این استان رو چرخیدیم(دو سال پیش) اما یک استخر و سونای آبرومند پیدا نکردیم. باور کردن یا نکردنش با شما.البته در این شهر نزدیکی ما پارسال یک چیز نسبتا آبرومندی ساختند. بقیه ی امکانات هم همچین چنگی به دل نمی زنه. من از بعضی لحاظ همون تهران رو ترجیح می دم. شاید این سوال برات پیش بیاد که پس چرا از تهران به اینجا اومدم. جواب داره که در اینجا نمی گنجه و ازش می گذرم.
به emwd
خیلی ممنون از لطفت. لینک وبلاگ شما را ولی ندیدم.
کلا خلط مبحث کرده ايد دوست عزيز درآمد اقتصادي كشور نروژهيچ ربطي به درآمد نفت ندارد و تمام اين درآمد در صندوق ذخيره ارزي ذخيره ميشود و دولت فقط حق دارد تا سقف چهار درصد از آن را خرج امور عمراني زيربنايي كند به همين جهت اقتصاد نروژ كاملا از نفت و نوسانات آن مستقل است
To reduce over-heating from oil money and the uncertainty from the oil income volatility, and to save money for an aging population, the Norwegian state started in 1995 to save petroleum income (taxes, dividends, licensing, sales) in a sovereign wealth fund ("Government Pension Fund — Global"). This also reduces the boom and bust cycle associated with raw material production and the marginalization of non-oil industry (see also Dutch Disease).
The fund invests in developed financial markets outside Norway. The budgetary rule ("Handlingsregelen") is to spend no more than 4% of the fund each year (assumed to be the normal yield from the fund)
Source: The Norwegian Fund
به ناشناس از نروژ:
من حرف شما را کاملا قبول می کنم که در بعضی نقاط نروژ امکانات نیست. (مگر در تمام ایران آن امکانات هست؟) اما بحث من فقط بحث تورم است. فقط می خواستم بگویم که این ایده که تورم ناشی از درآمد زیاد نفت است ایده غلطی است. تورم ناشی از اتخاذ سیاست غلط است. در آمد نفتی را نباید بهانه کنیم.
اقتصاده ايران هيچ منبع بجز درآمد نفت ندارد و از طريق اين درآمده ارزي بايد از کار هاي عمراني گرفته تا سوبسيد سرآنه آرد و سوخت و عمده سرمايه گذاري هاي اقتصادي در بخش صنعت و کشاورزي و مخابرات و نظامي و ........ صورت بگيرد بالا رفتن فعلي قيمت نفت عمدتا به سبب کاهش ارزش دلار امريکاست و اين کهشه ارزش سبب شده
قيمت تمام مواد و کالاهاي مصرفي همسنگ با نفت بالا برود و به دليل افزايش قيمته نفت تشديد رواني در قيمت ها ايجاد كند البته منکر مديريت احمقانه دولت نيستم اما وابستگي به نفت يعني نوسان در اقتصاد هرکس به شما غير از اين گفت دروغ گفته
به زبان ساده بر عکس ايرانيها که نان خور نفت هستند نروژيها نان ارز ش افزوده توليدات و خدمات خود را مي خورند (زور بازو- حاصل دسترنج- هرکه نان از عمل خويش خورد-.......)هنوز ملت شهيد پرور ايران منتظرند قهرماني پيدا شود که پول نفت را برايشان بياورد! زهي خيال باطل
اين نوشته يک مقايسه کاملا غلط و مبتني بر انديشه "پس چرا آب و برق رو مجاني نمي کنيد؟" "پس پول نفت کو سر سفرمون؟" بر خواسته از ذهنيت راحت طلب قاطبه ايرانيان است
Thanks for your posts.
But I thought logically, when income of two countries are equal and population of one is less, the one with less population is less dependent because deviations will influence their life less than the other country. On the other hand the country with more population will be influenced more as any deviation will result in more impact (deviation includes bigger proportion of the income per capita.)
به آقای امیر احمدی:
آه، بعضی از کامنتهای شما درستند و بعضی دیگر اصلا ربطی به بحث ما ندارد. این که اقتصاد ما از تغییرات در قیمت نفت نوسان های ناسالم پیدا می کند درست است . اقتصاد نروژ هم از این نوسانها مصونتر است. اما کجای بحث من گفته ام که ما به دنبال نان و آب مجانی هستیم؟ دیگر اینکه باور کنید تورم در ایران به دلیل بالا رفتن قیمت کالاها در جهان نیست. اگر این بود همه کشورها تورمی بالای 20 درصد می داشتند. من فقط گفته ام که نفت مسئول تورم در ایران نیست چون نروژ نفت دارد و تورم در آنجا کمتر از 1 درصد است. یک نکته مهمتر : می توان پول نفت را توزیع کرد و تورم 20 درصد هم نداشت . آلاسکا پول نفت را توزیع می کند. در ضمن من از وجود norwegian fund از سالها پیش اطلاع داشتم. اصلا ایده صندوق ذخیره ارزی را دکتر نیلی از نروژیها گرفته اند. دستتان درد نکند به هر حال از اینه کامنتها.
به ناشناس:
If per capita income from oil is higher then you expect the change in your economy be bigger as a result of the change in in oil price. that seems to me to be obvious. or I don't get your arguement?
جناب حجت قندی عزیز:
همانطور که آقای امیراحمدی هم اشاره کرده، به نظر من شما در تحلیلی خود دچار اشتباه بزرگی شده‌‌اید. شما از فروش نفت نسبتا برابر دو کشور میزان وابستگی آن‌دو را به نفت نتیجه‌گیری کردید (جدا از بحث جمعیت). در واقع شما درآمدهای غیرنفتی این دو کشور را یک‌سره نادیده گرفته‌اید که در مورد نروژ به مراتب از ایران بیشتر است.
ای کاش تحلیل‌تان را با در نظر گرفتن این پارامتر دوباره انجام دهید.
با سلام.
يکي از مشکلات اينترنت اين است که مردم متن ها را درست نميخوانند.
به نظر من برخي نظراتي که در اينجا داده شده نشان از عدم دقت خواننده به اين نوشته دارد.
اميد که دوستان نوشته هاي اين وبلاگ بسيار خوب را دوباره با دقت خوانده و بعد رد يا تائيد کنند
به به ، به به ! خیلی ممنونم
to amirahmadi
تجربه شخصی شما از اروپا چیه ؟! احتمالا این آقا تو قطب زندگی میکنه !
یه مهندس تازه کار اونجا به پول ایران ماهی (Net) حدود 4 میلیون تومان حقوق میگیره ! اگر بخواد خوب زندگی کنه ماهی حدود 2 میلیون خرجشه! .یعنی به راحتی ماهی 2 میلیون پس انداز میتونه بکنه. در ضمن شهرهایی که من دیدم امکاناتش جوری هست که پول شما رو برای خرج کردن جذب کنه. یا اینکه شما اینقدر پول دارید که هر جا دوست داشتید برید مسافرت.
به بامدادی عزیز:
بسیار ممنون از کامنت:
شاید ایراد از نحوه نوشتن من است. من فقط خواستم یک نکته را منتقل کنم که علی الظاهر زبانم الکن بوده است و آن نکته این است که درآمد بالاتر نفتی به خودی خود تورم ایجاد نمی کند. سیاست پولی و مالی غلط است که تورم ایجاد می کند. جواب به این سوال که کدام کشور بیشتر وابسته به نفت است به این بستگی دارد که وابستگی را چگونه تعریف کنیم. کشوری را تصور کنید که نفت صادر نمی کند. برداشت من این است که اقتصاد این کشور به نفت وابسته نیست. حال اگر درآمد نفتی شما بیشتر شود بنابر یک تعریف شما به نفت وابسته ترید. صحبت من این است که این نکته لزوما درست نیست که اتفاقا این نکته در کامنت شما هم گنجانده شده است. اگر اقتصاد شما از تغییرات قیمت نفت بیشتر متاثر شود (بنا به تعریف دیگر) شما به نفت بیشتر وابسته اید.
از بقیه دوستانی که کامنت گذاشته اند هم خیلی ممنونم.
ممنون می شوم اگر یکی از دوستان که عضو بالاترین است دعوتنامه ای برای من بفرستد که بتوانم در آنجا هم از خود دفاع کنم (:
my email:
hghandi@yahoo.com
with refrence to balatarin, for amirahmadi
من هم جواب شما رو به فارسی میدم که همه بخونند :
1-پیدا کردن کار برای یک مهندس تازه کار تو نروژ مخصوصا توی شرکتهای نفتی، الان حتی شرکتهای امریکایی هم fresh یا graduate استخدام میکنند. کار پیدا کردن فقط یک کم (خیلی)توی شرکتهای آمریکایی مشکل هستش.
2-توی هلند و المان و نروژ : مالیات برای کسانی که به عنوان کارمند اینتر نشنال کار میکنند حدود 30% . مثلا الان شل هلند 58000$ میده و استات اویل 70000$ .
مثلا توی مورد نروژ شما بعد از مالیات چیزی حدود 3900$ که ماهانه حدود 2000$ خرج شماست.در ضمن یادتون نره که من فقط راجع به حقوق پایه حرف زدم نه اضافه کاری و نه ماموریت و نه هیچ پاداشی رو مد نظر نگرفتم وگرنه شما باید حدود 20% به این مبلغ اضافه کنید.
3-در مورد امریکا نظری ندارم ! چون ندیدم، ولی اصولا از شرکتهای آمریکایی به خاطر استرس کاری و نبودن امنیت شغلی زیاد شنیدم اما تو اروپا از این نظر خـــیلی بهت ر هستش.
4-کسی به من چیزی نگفته اینها همش تجربیات شخصی من هستش. برای حقوق دریافتی Graduate مثلا استات اویل میتونید یه سر به سایتشون بزنید و یه پرس و جوی ساده کنید ، حقوق پایه ( بدون در نظر گرفتن مزایا مثل منزل ) 400000 NOK که اگر به $ تبدیل کنید میشه 70000 $ ! :)
thanks very much,
I got the reference
قندي جان به بالاترين خوش آمدي اميدوارم اونجا باهم بحث هاي اقتصادي سنگيني بکنيم بابت لحن تند ديشب هم ببخش- امير احمدي
آقای امیر احمدی
ممنون
منتظر مناظره ام (:
نوشته‌اید "سرانه درآمد نروژ از نفت بسیار بیشتر از ایران است. (نزدیک به 15 برابر) بنابراین از این نظر کشور نروژ بسیار بیشتر به نفت وابسته است." این استدلال سست است. اینکه درآمدِ سرانه‌ی ناشی از نفت بیشتر باشد نتیجه نمی‌دهد که *وابستگی* به درآمدِ نفت هم بیشتر باشد—باید ببینید چه درصدی از کلِّ درآمد حاصلِ فروشِ نفت است.
سلام آقاي قندي
من به طور منظم نوشته هايتان را دنبال مي كنم،و از آنها مي آموزم. اين پست را هم متاسفم كه از ابتدا نديدم كه وارد بحث شوم، و متاسفم هم كه اولين نظري كه مي گذارم توام با عدم توافق است.
1- بنظرم سوءتفاهم ايجاد شده در كامنت ها، بعلت خوب مطرح نشدن بحث در پست است. و عملا نكته دقيقي كه شما خواستيد بگوييد در مورد نقش سياستهاي غلط دولت ها در ايجاد تورم، مغفول مانده است و كسي به آن توجه نكرده است(هرچند كه من به اين نكته هم نقد دارم و بنظرم چندان صحيح نيست. ولي جالب اينجاست كه كسي به اين نكته اشاره نكرده است)
2- به اين علت با اين نكته شما توافق كامل ندارم كه درآمدهاي بادآورده نفت، عملا مكانيسم هايي را در اقتصاد تقويت مي كنند كه اين مكانيسم ها، مولد سياستهاي غلط يا حداقل تقويت كننده سياست هاي غلط هستند. بنابراين واقعا بخشي از مشكل كشورهاي نفت خيز جهان سومي همين نفت است كه بنظرم شما اين نكته را با توجه به اين پست قبول نداريد.(مي توانيم بر سر اين موضوع بيشتر صحبت كنيم)
3- از سوي ديگر بله اين مكانيسم ها در كشوري همانند نروژ كه هنگام كشف نفت يك كشور توسعه يافته محسوب مي شد، معنا ندارد ولي در كشورهاي توسعه نيافته كه ساختارها و نهادهاي سستي دارند،نفت مي تواند واقعا مخرب باشد. به عبارت ديگر ما مي توانيم نفت را هم مقصر بخشي از تورم ايجاد شده بدانيم.(حتي با وقوف به نكته اي كه مطرح كرديد)
4- به هرحال مي دانيد كه وابستگي به نفت را هم با چند شاخص كلي در غالب مقالات مي سنجند: كه مشهورترين آنها عبارتند از: نسبت درآمدهاي نفتي از كل توليد ناخالص داخلي، نسبت نيروي كار شاغل در بخش نفت نسبت به كل نيروي كار شاغل، نسبت درآمدهاي نفتي از كل صادرات . بنابراين لفظ وابستگي به نفت نهادن بر درآمد سرانه نفت هر فرد به نظر من هم چندان صحيح نيست.
5- در كامنت ها هم از توزيع نفت در آلاسكا سخن گفته ايد، تا آنجا كه من مي دانم در اين منطقه و همچنين در آلبرتا، پول نفت توزيع نمي شود،بلكه سود ناشي از درآمدهاي نفتي است كه توزيع مي شود.كه خود بخود مي تواند بسياري از نوسانات نفتي و ديگر عوارض را نداشته باشد.
موفق و پايدار باشيد.
5-
“رايگانهاي اينترنت” با پيج رنك 5 گزينه مناسبي براي افزايش رنك سايت يا وبلاگ شماست.
http://mer30.wordpress.com/link-transmit/
salam hojat jaan
man ie soal daram ... ba poole naft baiad chi kar kard ?
سلام ناشناس
حد اقل کاری که می شه کرد اینه که بحث را راجع به این موضوع باز کرد و بعد وقتی بحث باز شد به صورت جدی کم کم نگاه ما متوجه کشورهایی مثل نروژ و کانادا و دوبی خواهد شد که از ثروتشان به درستی استفاده می کنند و راه حل خودش را نشون خواهد داد.
در این مورد بعدا هم مطلب خواهم نوشت.
از کامنتت هم ممنون.
تحلیلت کاملا غلط و خلط مبحث بود، برای مقایسه و چیز با هم تنها یک فاکتور رو در نظر گرفتن کافی نیست. در مجموع باید بگم اقتصاد وابسته به نفت رو با مقدار نفت فروش رفته نمی سنجند بلکه احتمالا با درصد در آمدهای دولت (مخارج دولت) که از نفت تهیه می شه می سنجند. اگر نروژ نفت می فروشه اما خرج نمی کنه دلیلی بر نفتی بودن اقتصاد نروژ نیست. بر خلاف صحبت شما علت اصلی تورم در ایران دلارهای وارد شده به اقتصاد از طریق فروش نفته. اقتصاد ما قطعا یک اقتصاد وابسته به نفته. لطفا با نوشتن متنهای بی سر و ته دیگران رو به گمراهی نکشونید. توضیح بیشتر در باره این موضوع فکر می کنم یه مقاله کامل بشه.
ارسال یک نظر