نکته های انتخاباتی

نکاتی (غیر اقتصادی، غیر تخصصی) که به عنوان مشاهده گر انتخابات به ذهنم می رسد:

• در امریکا درباره کاندیداهای ریاست جمهوری می گویند یک کاندیدا باید به اصطلاح presidential material باشد. یعنی مردم باید این حس را داشته باشند که قبای ریاست جمهوری به تن یک کاندیدا گشاد نیست. به اعتقاد من این "از جنس رئیس جمهور بودن" مهمترین ویژگی است که مردم به آن نگاه می کنند، چه در امریکا و چه در ایران. مردم به بسیاری از ثبت نام کنندگان انتخابات نگاه می کنند و اصلا آنها را در حد و اندازه رئیس جمهوری نمی بینند. مهم هم نیست که برنامه این افراد چیست و یا از طرف چه کسی پشتیبانی می شوند. مثال چنین فردی در انتخابات گذشته دکتر معین است که گر چه به صورت ضمنی از طرف خاتمی حمایت می شد ولی رای دو میلیونیش به این دلیل بود که قد و اندازه ای در حد رئیس جمهور نداشت. اگر حمایت خاتمی را نمی داشت احتمالا رای اش به دویست هزار هم نمی رسید. 

•  در دانشگاه، چنانکه می دانید، مرسوم است که اساتید در آخر ترم ارزیابی می شوند. پیش از اینکه ادامه مطلب را بخوانید سعی کنید حدس بزنید که در چه زمانی از ترم دانشجویان تصمیم می گیرند که چه نمره ای به عملکرد استاد بدهند؟ حدستان را زدید؟ تحقیقی در روانشناسی نشان می دهد (من این تحقیق را از زبان استادی روانشناس از دانشگاه ییل شنیده ام و لینک تحقیق را ندارم، ) که دانشجویان در 5 ثانیه اول و در اولین کلاس تصمیم خود را درباره نحوه ارزیابی گرفته اند. (البته من با کمی شک به نتایج تحقیق نگاه می کنم. ولی به هر حال،) درباره انتخابات ریاست جمهوری هم همین قضیه صادق است. بسیاری از کاندیداها در همان نگاه اول و در چند ثانیه اولی که شروع به حرف زدن می کنند از طرف مردم قضاوت و خیلی ساده هم رد می شوند. به نظر (خیلی شخصی) من، و با توجه به اینکه فقط چند دقیقه از صحبتهای مشائی را گوش کرده ام، مشائی شانسی برای رای آوردن در میان مردم ندارد. به همین دلیل معتقدم که راه پر هزینه حذف مشایی رد صلاحیت اوست. بسیاری دیگر از کاندیداها هم همین سرنوشت را دارند.

•  گاف های کاندیداها از مهمترین عوامل حذف آنها در رقابت های انتخاباتی در امریکاست. در ایران هم از این گونه گافهای انتخاباتی داریم که با توجه به عمومی شدن اینترنت و رسانه های ماهواره ای، این گاف ها به صورت موثرتری سرنوشت انتخاباتی کاندیداها را تعیین خواهند کرد. البته طبیعت گاف انتخاباتی در امریکا متفاوت از طبیعت گاف انتخاباتی در ایران است. مثلا در امریکا، اگر کاندیدایی  قیمت شیر را نداند گاف انتخاباتی محسوب می شود (رودی جولیانی شهردار قبلی نیویورک قیمت شیر و نان را نمی دانست. یا هیلاری کلینتون نمی دانست که چگونه از یک ماشین اتوماتیک قهوه درست کنی در یک پمپ بنزین قهوه بردارد. که هر دو اینها نشان دهنده در تماس نبودن با مردم عادی تلقی شد. یا کین در انتخابات سال گذشته نام لیبی را با سوریه در حالی که امریکا درگیر جنگ در لیبی بود اشتباه گرفته بود. یا کاندیدای دیگر جمهوری خواه بر رابطه واکسن زدن و فلج در تلویزیون ان بی سی صحبت کرد.) در ایران هم از این گافها داشته ایم. مثلا اگر حافظه ام درست یاری کند، اینکه آقای جاسبی، هنگامی که رقیب هاشمی بود، در تلویزیون گفت که من خودم ولله به هاشمی رای می دهم. یا رضایی در دور قبل نقل می کرد که ما گاهی هم مثل مردم عادی سوار تاکسی می شیم. محض اطلاع آقای رضایی، مردم عادی سوار اتوبوس می شوند و تاکسی سوار شدن برای خیلی از آنها کالای لوکس است.